De financieringsvormen huurkoop en koop op afbetaling lijken veel op elkaar. Door hun overeenkomsten worden ze vaak verward wat tot vervelende misverstanden kan leiden. Hieronder staat een duidelijk overzicht van de verschillen.
Koop op afbetaling
Koop op afbetaling is een vorm van financiering wanneer een koper bij aanschaf van een product direct eigenaar wordt. Het aankoopbedrag wordt in termijnen afgelost. De termijnaflossingen zijn bij koop op afbetaling meestal even groot. In de praktijk komt koop op afbetaling niet zo erg vaak meer voor, maar vooral postorderbedrijven maken veel gebruik van deze financieringsvorm. Aangezien veel ouderwetse postorderbedrijven steeds meer worden verdreven door internetwinkels waar koop op afbetaling veel minder gangbaar is, raakt koop op afbetaling ook verder op de achtergrond. Grote elektronicaconcerns (zoals Media Markt) maken nog wel gebruik van koop op afbetaling, bijvoorbeeld om dure televisies of andere hifi-apparatuur makkelijker te verkopen aan consumenten. De rentepercentages bij koop op afbetaling liggen relatief hoog met 15 tot 18 procent rente op jaarbasis. Gangbare looptijden zijn 6 maanden tot 2 jaar.
Voor verkopers is koop op afbetaling een minder gunstige constructie dan huurkoop, omdat ze het eigendomsrecht direct overdragen aan de koper. Mocht de koper niet aan zijn betalingsverplichtingen kunnen voldoen (en bijvoorbeeld failliet gaan), dan kan de verkoper geen of veel moeilijker aanspraak maken op het eigendomsrecht van het product.
Huurkoop
Belangrijk om te weten is dat huurkoop een vorm van koop op afbetaling is. Het belangrijkste verschil tussen huurkoop en koop op afbetaling is echter dat bij huurkoop het eigendomsrecht bij verkoper blijft totdat alle termijnen zijn afbetaald. Mocht de koper niet aan de financiële verplichtingen voor de huurkoopovereenkomst kunnen voldoen, dan maakt de koper geen aanspraak meer op het product en zal het in praktijk geretourneerd moeten worden bij de verkoper. Huurkoop wordt tegenwoordig het meest toegepast bij auto’s als alternatief voor een lease-overeenkomst.
Een belangrijk ander verschil tussen huurkoop en koop op afbetaling ligt in de rechtsgeldigheid van de overeenkomst. Bij koop op afbetaling is een mondelinge overeenkomst voldoende om de overenkomst geldig te laten zijn. Bij huurkoop is echter een schriftelijke overeenkomst vereist voor de geldigheid ervan.